En internasjonal festival fortjener en internasjonal blogg!

Global Future er talentmobilisering av høyt utdannede kvinner og menn med flerkulturell bakgrunn og norskkunnskaper til relevante stillinger ,og på sikt lederstillinger og styreverv. Global Future skal øke virksomhetenes tilgang på høyt kvalifisert arbeidskraft og øke mangfoldet i arbeid- og næringslivet.

Festivaldirektør Hilde Bjørkum
Foto: Anne Margrete Alværn

Global Future i Sogn og Fjordane har 23 deltakere fra hele verden spredt over hele fylket. I løpet av programmets varighet på 1 år tar deltakerne kurs i styrekompetanse fra BI, de bygger nettverk og de gjennomfører personlig lederutvikling i regi av AFF – i tillegg til at de får sin egen mentor.

Direktør for Førdefestivalen Hilde Bjørkum er mentor for èn av deltakerne. Da direktøren med stab kom og presenterte organisasjonen og festivalen på en Global Future samling kom ideèn om å også gjøre bloggen internasjonal.

Den unike kombinasjonen av språk, internasjonal erfaring og høyere utdanning er en av Global Future deltakernes største fordel. Takk til Global Future deltakerne som bidrar, og gir leserne av bloggen i inn-og utland smakebiter fra Førdefestivalens indre liv på rumensk, kinesisk, tangul, ilongo, spansk og norsk. God fornøyelse!

• Hege Karin Johnson, prosjektleiar NHO Sogn og Fjordane
• Lazaro Armas, frå Cuba
• Margaret Anton, frå Moldova
• Joy Aardalsbakke frå Fillipinane
• Min Qiong Lin Andenæs, frå Kina

Inntrykk frå Førdefestivalen - frå Fillipinane

Av Joy Aardalsbakke, Førde, formidlar inntrykk på to språk frå Fillippinane, Tagalog og Ilongo:
Mitt inntrykk og oppleving av å være her under Førdefestivalen 2011 er :

Spennande festival med ulike og varierte musikkinnslag, fremmedkulturelt mangfold,og en inspirasjon for lokalsamfunnet når det kjem til musikk, song, dans og markedsføring av Førde by.

Tagalog
Itong taon hindi ako nakatingin ng konsyerto dahil may on call ako sa trabayo.
Pero nakapunta ako sa sentrum saka nakakita kon ano kasaya ng paligid sentrum

Ang Førde festival 2011 masaya at para sa mga babae, women`ns world itong taon.
Dayuhan galing sa ibat ibang bansa. Artista 250 ang nag perform at dayuhang galing sa 25 ibat ibang bansa. Siguro magaling lahat.

Talent-2011: Serbia, Tyrkia og Norge.
Foto Førdefestivalen/
Heidi Hattestein

Portugal, Makedonia, Peru, South Africa, Norway, France, UK, Serbia, Sweden, China, Mongolia, Solomon Island, Dominican republic, Bulgaria, Danmark, Egypt, Nigeria, Uganda, Etiopia, Mali, Mayotte, Italy, Reunion,
Ito ang mga bansa na kasama nagpresenta nang kanilang talento sa musika , awit, sayaw at tog-tog, sa ibat- ibang instrumento.

Ilongo
Ang broadcasting diri maayo. Kag ginapromote gid nila ang Førde Festival nationwide.
Damo nga mga bisita kag bakasyonista nga siguro ginakombinar ang festival sa Førde.
Kag ang ila nga bakasyon, masaya maraming tao.

Streetlife happenings upod sang music concerts kag saot naga hatag sang positive vibes sa palibot. Nakita ta nga damo sang mga stand nga may sari-sari nga baligya.
Ini naga hatag sang inspirasyon sa mga negosyante kag tagbakal ukon mamalakal.
Mga taga Førde bata, halin sa eskwelahan, barnehagen kag mga adult halin sa trabaho naga partisipar man kag nagalantaw man sang konsyerto)

Foto: Førdefestivalen/
Heidi Hattestein

Sa akon nga na tagadiri sa Førde kanami sang pamatyag nga maka experience, lakat-lakat sa downtown nga ang palibot masadya. May music, may nagaestorya, may naga enjoy sa kapihan, kag lantaw sang naga saot kag nagakanta.

Damo bakasyonista halin sa iban nga munisipalidad ,sakop sang Sogn og Fjordane, kag taga lokal taga Førde.
Ini maayo sa Førde kay nagahatag sang sales/income sa aton tagabaligya/negosyo.(Førde community/komyunidad).
Festival nakainspire, naga paexpand sang aton knowlege sang iban nga kultura, kag sang ila nga kulturhistorya , halin sa ila kag halin sa ila nga sayaw kag musika.

Førdefestivalen - på rumensk

Av Margaret Anton, frå Moldova. Skriv generelt om Førdefestivalen, på rumensk:
Esti pasionat de muzica si dans, doresti sa descoperi lumea prin pierlele ei culturale unice atunci vino la Festivalului International de Muzica Folc din Førde. E locul unde se intersecteaza culturi mai vechi si mai noi, locul unde rasuna atit muzica populara traditionala cit si contemporana de pe intreg globul pamintesc.

Evenimentul se desfasoara anual in prima jumate a lunii iulie, intrun orasel micut de pe coasta de vest a Norvegiei numit Førde. Orasul este considerat centrul cultral din Sogn og Fjordane, care atit prin combinatia unica a muntilor, fjordurilor si ghetarilor vesnici, cit si prin grandoarea festivalului a devenit astazi un centru cultural internatioanal.

Infiintat in 1990, fesivalul a reusit sa adune peste 4000 muzicieni profesionisti din peste 100 tari. Astazi Festivalul International de Muzica Folc din Førde este considerat cel mai mare festival de muzica folc din Scandinavia. Anul acesta Festivalul Inetrnational de Muzica Folk aduna peste 250 artisti din 27 tari ale lumii. Programul festivalului este destul de variat incepind cu concerte, atit in interior cit si sub cerul liber, expozitii, cursri de dans si activitati pentru micutii iubitori de muzica.

Festivalul a crescut an de an si a devenit cunoscut in intreaga lume dadorita conceptului deosebit si vedetelor renumite participante, astfel ajungind ca la cea de a 22 editie a festivalului sa adune femei cu renume de pe intreg globul pamintesc sub denumirea de “ Women`s World”. Aceste femei nu sunt doar artisti de exceptie; unele din ele reprezinta un model pentru generatiile noi, altele sunt rebeli adevarati ce isi croiesc propriul drum.

Mai multe despre Festivalul International de Muzica Folc din Førde poti gasi pe pagina web www.fordefestival.no

Møtet med Liu Fang - formidla på kinesisk



Liu Fang. Foto: Førdefestivalen/Geir Birkeland

 Min Qiong Lin Andenæs har skrive på sitt morsmål om møtet med Liu Fang. Her er først den norske versjonen:



Før konserten. Foto:
Min Andenæs

Det har vore ei oppleving for livet å få vere artistkontakt for kinesiske Liu Fang ved årets Førdefestival. Dei siste dagane har eg lært mykje om tradisjonell kinesisk musikk framført på Pipa og Guzheng og høyrt mykje anna spanande tradisjonell musikk frå andre land.

Liu Fang understreka for meg fleire gonger at musikk handlar like mykje om sjel og innleving som teknikk. Som ein konsekvens av dette har Liu Fang vald eit, etter norsk standard, asketisk liv utan t.d. TV og mobiltelefon for å kunne konsentrere seg heil og fullt om musikken sin. I lys av dette, vart eg svært positivt overraska over den interessa nordmenn viste for hennar klassiske kinesisk musikk.





Foto: Min Andenæs

Etter Liu Fang sin konsert stod folk i kø for å kjøpe hennar CD og venta lenge for å kunne snakke med ho – mange med tårer i auga etter å ha blitt bergtatt av hennar vakre musikk. Som kinesar og førdianar, føler meg utroleg stolt av å oppleve Liu Fang sin fantastiske musikk og interessa og anerkjenninga ho fekk frå eit svært musikkinteressert publikum.

Vidare har eg gjennom denne festivalen treffet mange andre artistar frå forskjellige land og høyrt på mykje forskjellig musikk. Desse musikkopplevingane gjer at eg verkeleg forstår kvifor ein seier at musikk er utan grenser. Ein treng ikkje å ha kultur og språk forståing for å kunne nyte god musikk.

由于这次在Førde 的音乐节， 我有信成为来自祖国的琵琶演奏家刘芳的志愿者，做为一个中国人能帮助自己的同胞在异国他乡传播祖国的传统民族音乐是一种不能用言语表达的荣幸。在陪同刘芳的这几天里，使我了解到了音乐讲究的并不仅仅是技巧，更重要的是音乐的灵魂和音乐的感觉。 刘芳的音乐在这次得音乐节上感动了不少得挪威听众， 在刘芳的独奏会之后，很多人排着长队买她的CD，等她的签名。此时此刻做为一个中国人， 做为一个Førdianer, 我感到无比得自豪和光荣。 此外， 通过这次得音乐节，我还欣赏到了来自很多其他国家的优美动听音乐， 使我真正体会到什么叫做音乐无界限。 无论是什么样的语言， 无论是什么样的文化，音乐就像一坐桥梁一样把人和人连接在了一起。最后， 我希望Førde的音乐节可以越办越好， 越办越成功！

Deba- voces del Océano Índico.

Oversett til spansk av Lazaro Armas: (norsk artikkel nedanfor)
Me encuentro en el llamado “salón verde” detrás del escenario en Fordehuset, junto a 13 mujeres artistas de Deba. Vienen de la isla Maoytte que se encuentra cerca de Madagascar. Son las 8pm y el concierto comienza a las 10pm.

El Festival de Forde acaba de comenzar. Trabajo de guía y contacto para este grupo de mujeres artistas que añoran salir a escena.

La sala Sunnfjord albergará muy pronto ciento de personas de aquí y allá que viene a escuchar la fantástica música folklórica. Las voces son encantadoras. Ellas llevan consigo collares y flores de jazmín. Y yo me pregunto - ¿estarán nerviosas? Algo muy difícil de predecir, están muy concentradas. Llevan vestuario de color azul y blanco. Llevan las manos y los pies pintados, a lo que prestan gran importancia.

Los artistas participantes se ven muy relajados y conversan unos con otros, así lo hace “Mahotella Queens”, agrupación que tiene casi 100 años de fundada, por donde han pasado diversas generaciones. La agrupación de Susane Backa también muestra un aspecto tranquilo y relajado.

Las mujeres de Deba han viajado por 48 horas para realizar su actuación a las 10pm.



Deba. Foto: Førdefestivalen/Geir Birkeland.

 El Festival de Forde está reconocido como uno de los mejores festivales de Europa. 250 artistas de 25 naciones interpretan su música folklórica.

Deba es parte de la tradición Sufí, donde las mujeres adoran al profeta Mohammed a través de sus cantos y bailes. Las canciones que interpretan tienen su origen en los años 1500 y son cantadas en árabe. Las canciones y movimiento de sus cuerpos muy pronto alentarán al público con su increíble energía. El movimiento de sus cuerpos y el sonido de los tambores pronto transportarán al público a un estado hipnótico.

Entre tantas actuaciones, tenemos tiempo de escapar hacia la cascada de Huldre. Nos las arreglamos para caminar entre ovejas y vacas para llegar a nuestro objetivo. 87 metros de caída libre de agua dejan estupefactas a las damas. También hacemos una parada en Movika y un amable guía nos conduce a una pequeña granja donde se seca el pasto para hacer el heno posteriormente.

Foto: Førdefestivalen/Oddleiv Apneseth

Después nos dirigimos al hotel donde vamos a almorzar y cenar. Mientras se bajaban del autobús comienzan a cantar y así continuaron mientras caminaban dentro del hotel camino al restaurante. Los huéspedes del hotel comenzaron a aplaudir a su paso, al igual que todo el personal del hotel, agradeciendo la actuación gratuita. Pero como si esto fuera poco, Omou, cantante de música pop africana, se unió a las mujeres con su canto. Así es la música y cultura que ellas representan, dinámica y espontánea.

He encontrado el sentido de la vida, a tal punto que ¡Pienso continuar trabajando para este festival también el próximo año!

Deba- stemmer fra det Indiske Hav

Av Hege Johnsen:

Hege Johnsen, NHO. Foto:
Thomas Bickhardt

Jeg befinner meg i det såkalte ”greenrommet” bak sceneteppet i Førdehuset sammen med 13 kvinnelige Deba-artister. De kommer fra øyen Maoytte nær Madagaskar i det Indiske Hav. Klokken er 20.00 og åpningkonserten på den 22. Førdefestivalen er akkurat begynt. Jeg er artistkontakt og ”festivalguide” for en gjeng med usedvanlig blide og lattermilde kvinner – og de gleder seg til å entre scenen.

Lyd og lysprøver på
åpningskonserten. Foto:
Hege Johnsen

Sunnfjords storstue skal snart romme hundrevis av gjester fra fjern og nær som vil høre det ypperste innen folkemusikk. Stemningen er god og kvinnene sminker seg og pynter seg med sjasminblomster. Jeg kikker litt ekstra på dem – er de nervøse? Tja, litt vanskelig å si i grunnen. De er konsentrerte og har tatt på seg festdrakt i hvitt og blått. Hennamalingen på hendene og føttene viser at dette er en høytydelig begivenhet.

Alle artistene som skal i ilden under kveldens stor konsert virker ganske avslappet. ”Mahotella Queens” sitter og prater om løst og fast, og som verdens eldste jenteband har de til sammen over 100 års erfaring fra diverse opptredener. Susane Backa og hennes musikere virker også tilsynelatende rolige.


Deba har akkurat komt til
Førde. Foto: Hege Johnsen

Reist i 48 timer
Kvinnene i Deba har reist i 48 timer og tusenvis av kilometer for å holde konsert på den 22. folkemusikkfestivalen i Sunnfjord. Førde er nemlig stedet for den beste folkemusikkfestivalen i Europa. 250 artister fra 25 forskjellige land sørger for det ypperste av folkemusikk fra hele verden.

Deba ved Huldrefossen. Foto:
Hege Johnsen

Deba er er en del av sufi-tradisjonen hvor de muslimske kvinnene hyller profeten Mohammed gjennom sang og dans. Sangene de fremfører er fra 1500-tallet og de synger på arabisk.

Sangen og bevegelsen de snart skal bergta publikummet med har en sterk energi . De bølgende bevegelsene sammen med rytmer fra håndtrommer gjør konsertopplevelsen hypnotisk.

 

Utflukt til Huldrefossen
Mellom diverse opptreder får vi tid til utflukt, og vi setter vi kursen mot Huldrefossen. Vi manøvrerer oss mellom kalver og kyr for å komme helt bort til fossen. 87 meter fritt fossefall gjør inntrykk på damene. Vi rekker også et lite stopp i Movika og en hyggelig guide tar seg tid til et lite crashkurs i den norske husmannsplass tradisjonen, og hesjing av høy.


Deba syngende inn resepsjonen
på Sunnfjord hotell.
Foto: Min Andenæs



Omou Sangare og Deba synger sammen!
Deretter reiser vi ned på hotellet hvor artistene samles for å spise lunch og middag. I det gruppen stiger ut av bussen begynner de å synge og går på rekke og rad inn resepsjonen og videre inn i restauranten. Alle gjestene legger fra seg bestikket og klapper med, og kjøkkenpersonalet kommer ut i restauranten for å få med seg bonuskonserten.

Plutselig reiser Omou Sangare seg– Afrikas mest kjente popartist – og synger med. Trampeklappen starter og det hele føles ganske magisk. Og det er jo nettopp slik musikken disse kvinnene representerer skal formidles; spontant og midt i folkemengden.

 

Jeg har fått et minne for livet, og tenker at jeg vil være artiskontakt på denne fantastiske festivalen til neste år også!

Tyrkia + Serbia + Norge

Ti unge talent frå Tyrkia, Serbia og Norge møtest til ei veke med musikkverkstad og konsertar under Førdefestivalen. Målet er å auke kunnskap og respekt for både eigen og andre sin kultur. Kvart år oppstår det nye spanande musikkutrykk, som publikum får ta del i.

Talent 2011 er det 17.talentprosjektet. Det er i samarbeid med Rikskonsertane og med støtte frå Utanriksdepartementet.

Frå Serbia kjem Alina Kozokar, Daniel Lazar og Djordje Basic. Frå Tyrkia kjem Tolga Saracoglu, Mehmet Aydogdu, Bugra Sercan Sahil og Baris Yavuz.

Dei tre norske er kvedaren Sigrid Kjetilsdotter Jore frå Valle i Setesdal, felespelaren Jørgen Nyrønning frå Ålen i Sør-Trøndelag og trekkspelaren Mads Erik Odde frå Garmo i Gudbrandsdalen.

Musikalske leiarar er Steinar Ofsdal og Jovan Pavlovic.
Meir om talentprosjektet

Siste-måndag-før-måndag-før-festivalen (SMFMFF)

Eit festivalår har mange merkedagar. Siste- måndag-før-måndag-før-festivalen er ein av dei; SMFMFF. I år er det måndag 27. juni; altså i dag.

Det som skjer SMFMFF er at festivalkontoret blir delt i to "avdelingar": ein administrasjon som enno blir verande oppe i vanlege lokale, og eitt billettkontor nede i peisestova i Førdehuset. Ja, det heiter peisestova, og det er peis der, men helga før SMFMF blir peisestova ombygd til eit proft billettkontor med fleire rom og ein skranke der våre frivillige medarbeidarar har første kveld med opplæring; på SMFMFF!

SMFMFF er dagen Fride, som er ansvarleg for festivalen sitt billettkontoret i peisestova, har planlagt i detalj i lang tid, men som for oss andre alltid kjem litt brått på. Litt som julafta.. Men altså i juni! Fride har gjort avtalar; med Ronny på ADCom Fjord Data om installasjon av alle pcar som skal i sving. YIT som koplar om telefonane våre. Vaktmeistrane på Førdehuset om skranken som skal på plass. Ho sjølv har trilla på kontormaskiner, kontormøblar og bankterminalar.

Sjefen sjølv, Hilde, har hatt eit slags mediegjennombrot i helga: Først sommarportrett i Firda laurdag, og søndag kom berrføtt-direktøren over to sider i Bergens Tidende, og no i dag, på sjølvaste SMFMFF, vart ho intervjua av spansk radio! Utover det går ho berre å ventar på at vi andre skal bli ferdige med alt vi skal gjere, for som ho seier: Eg er no eigentleg klar til festival!

SMFMFF er dagen for å få på plass det STORE banneret på veggen på Førdehuset (sjå foto), innta den første lunsjen på festivalkjøkenet nede i kjellaren, gjere klar banner som skal ut og pynte gatene, bestille dei absolutt siste trykksakene, sende ut siste informasjon til alle artistane, med mykje meir.

For Arngunn og Hilde betyr SMFMFF i år å delta på fellesøving for den store konserten Brass & Boge (søndag 10. juli)! I skrivande stund er nemleg Jølster Musikklag og Indre Sunnfjord Spelemannslag i full gang i Storsalen her i Førdehuset. Dit skal eg også no, for å ta eit par foto.. og suge inn litt festivalstemning. Ryktet har nemleg nådd meg at folkemusikk arrangert for brass og boge blir rett så vakkert!

Oppsummert:
SMFMFF er dagen då det går opp for festivalstaben at det faktisk er like før! SMFMFF er dagen då vi kjenner litt ekstra puls fordi det framleis kokar litt av detaljar som skal på plass, men mest av alt kjenner ei sitrande glede over at det berre er dagar til vi for 22. gong skal ønskje verda velkommen til Førde - i år til Women’s World!


Torill Faleide
kommunikasjonssjef, Førdefestivalen

UNESCO heider til unge musikarar!

Vi får stadig gledelege meldingar på festivalkontoret, men det er ikkje kvar dag vi vinn internasjonale prisar! I alle høve ikkje UNESCO-prisar. Men tidlegi vår nådde altså bodskapen oss at Talent 2008 var tildelt UNESCO sin pris for “Young artist for intercultural dialogue between the Arab and Western worlds“. Rett skal vere rett. Det er musikarane i Talent 2008 som kan smykke seg med den ærefulle tittelen, men det er vel naturleg at både Førdefestivalen og Rikskonsertane kjenner seg stolte over dette dialogprosjektet som har vore fast innslag på festivalen sidan 1995. Vi syns difor det var heilt naturleg å vere med til Paris og følgje prisutdelinga på nært hald.


Prestisjefull seremoni
Timeplanen for onsdag 13. april var tett i utgangspunktet, mellom anna med innlagde prøver for musikarar på veg frå Egypt, Kairo og Norge i forkant av seremonien som skulle starte kl. 18.30. Men, når franske drosjesjåførar set oss av ved feil UNESCO-inngang (ja, dei har TO inngangar, må vite!), går verdifull tid tapt. Musikarane enda opp med å få 20 minutt med oppvarming av stemmer og instrument før salen tok til å fyllast opp med andre spente prisvinnarar – og ambassadefolk frå nær og fjern! Det var ein prestisjefull seremoni. Generaldirektør i Unesco, Irina Bokova, stod sjølv for utdelinga av diplom til 20 stolte utøvarar. Ved sidan av Talent 2008 var det ein italiensk filmskapar, ein palestinsk-amerikansk dramatikar, ein 18-årig fransk-algirsk forfattar, ein nederlansk komponist/musikar (sjå komplett namneliste her) som fekk sine diplom. Talent 2008 fekk æra av å avslutte seremonien, og musikkinnslaget gjorde stort inntrykk både på generaldirektøren og alle andre som var til stades.

Eit unikt prosjekt
Som sagt er det dei unge musikarane i Talent 2008 har fått UNESCO-tittel, men vi nytta sjølvsagt høvet til å nemne at festivalen og Rikskonsertane sitt talentprosjekt går heilt tilbake til 1995, og at det kvart år omfattar ni unge musikarar frå tre ulike land (Norge er alltid med). Totalt har altså over 150 unge musikarar vore talent på Førdefestivalen, og fått oppleve korleis folkemusikk og kultur skapar dialog når vi elles ikkje forstår kvarandre sine språk. Dette er eit prosjekt i UNESCO si ånd, som dei gjerne ville vite meir om..


Namna på deltakarane i Talent 2008:
Ingebjørg Bratland, Ingrid Schei Stuhaug, Julie Alapnes Normann, Suhail Nassar, Mira Azar, Majd Shanin, Hind Ali, Ahmed Amer og Rami Mohammed Shamrokh.

Her er dei i aksjon på Unesco-prisutdelinga!

Reisebrev frå unge talentmusikarar i Brasil

Sidan vi skiltest i Førde i fjor sommar, har vi gleda oss til Brasil. Forventningane til denne turen har vore som ei kiling i magen gjennom heile året, skriv tre unge folkemusikarar som har vore i Brasil som ein del av TALENT-prosjektet.

Talent er eit samarbeid mellom Førdefestivalen og Rikskonsertane med stønad frå Utanriksdepartementet. Prosjektet har blitt arrangert kvart år sidan 1995. Gjennom Talent-prosjektet møtest tre musikarar i alderen 18-25 frå tre land – eitt av dei er Noreg - lever tett på kvarandre ei veke under Førdefestivalen og skapar musikk saman under rettleiing av to kunstarlege leiarar. Eit halvt år seinare møtest dei att i eitt av dei andre landa som er med i prosjektet.
Gjennom å arbeide saman på tvers av musikalske, språklege og andre kulturelle grenser, er eit av måla at dei unge musikarane skal utvikle seg både musikalsk og menneskeleg. I 2010 var dei unge talenta frå Noreg, Kapp Verde og Brasil.

I påska møttest musikarane att – i Brasil. Les heile reisebrevet her:

Samspel, utveksling av kunnskap - og venskap!
Her: Douglas Marcolino og Hilde Fjerdingøy.
Foto: Hilde Bjørkum/Førdefestivalen

Reisebrev frå Niteroi, Brasil
Sidan vi skiltest i Førde, har vi gleda oss til Brasil. Forventningane til denne turen har vore som ei kiling i magen gjennom heile året. Ein har høyrd så mykje positivt om Brasil, om musikken og folkelivet. Alle vi snakkar med, vil vere med. Det kjennest som å finne gull, rett og slett. Me er utruleg heldige som har fått denne sjansen. I månadane som har gått sidan vi møttest sist, har me stadig hatt kontakt med dei andre talenta via nett, og vi har prata mykje om kor godt det skal bli å sjåast att. Plutseleg er det verkeleg. Plutseleg er det no. Me står på flyplassen i Rio og blir ynskt varmt velkomen av kunstnarleg leiar Celio de Carvalho, kona hans Lydia og Talent-deltakar Thales Milton Barbosa da Silva, som nettopp har komme frå Maceio, nordaust i Brasil.

Me budde på eit sjarmerande hotell i Niteroi, ein såkalla småby utanfor Rio. Kun 1 million innbyggarar. Her hadde vi vårt vesle paradis, med øving på bassengkanten og måltid med utsikt til hav og fjell. I to dagar sat me utanfor hotellet og tok opp att dei gamle låtane, øvde inn nye ting, utveksla ny musikk, fann tilbake og utvikla kjemien og samspelet.

Så byrja programmet Celio hadde lagt for oss. Besøk i favelaen, SESC, innspeling i studio, strandliv, jazzklubb, konsert på eit Oscar Niemeyer-museum, “safari” (500 meter med eksotiske opplevingar for oss, vanleg spasertur for brasilianarane) sambaklubb, og allsong på bussen i dei mange trafikkkorkane.
Gjenforeininga med brasilianarane var like god som me trudde. Språkbarrieren har blitt mindre sidan sist. Både fordi me kjenner kvarandre betre, og fordi vi faktisk har lært oss litt språk på kvar vår kant.

Kjekt å møtast att! Foto: Hilde Bjørkum / Førdefestivalen

Med stor vilje kan ein få mange gode samtaler ut av eit lite ordforråd. Alle har fått brasilianske namn, og samtalene går på ei herleg blanding av engelsk, portugisisk, fransk og teiknspråk. Ikkje minst teiknspråk. Kulturforskjellane er ikkje like store som i Førde. Fordi vi har vore i begge landa, har vi fått større forståing for kvarandre sin kultur, og sett at det ikkje er så forskjellig som det først kan virke.
Då vi byrja å spele dei gamle låtane, fann vi tilbake til det vi hadde i sommar. Eit livfullt samspel både musikalsk og menneskeleg. Noko av det mest verdifulle med prosjektet har vore å lære av kvarandre. Vi har brukt mykje tid på utveksling av låtar, utforsking av rytmar, harmoniar, melodiar og stilelement. Alle kan lære av kvarandre. Musikken bryt språkbarrierar og gir auka forståing. Ein lærer seg å tenkje annleis. Vi opplever at brasilianarane har eit anna forhold til det å spele. Dei er meir spontane, improviserer mykje. Dette har smitta over på oss. At vi brukte ein dag i studio var viktig for den kommande konserten, vi fekk tydelegare roller og arrangementa fekk fastare former, samtidig som me har halde på den fridomen at ein kan finne på ting undervegs.

I samba-land, der kan alt gå an. Ein veit aldri heilt kva som ventar bak neste sving når ein er i Brasil. Eit eksempel på dette er vårt besøk i favelaen. Vi skulle møte nordmenn som jobba med musikkundervisning for barn og unge. I bilen dit var me litt nervøse, i og med at taxisjåførane våre måtte overtalast til å køyre inn i eit så kriminelt belasta område. Då vi kom dit, visste vi ikkje heilt kva som skulle skje. Vi hadde tilfeldigvis tatt med oss instrument, og plutseleg stod me der og heldt konsert for elevane.

Første dagen fann me ut at me skulle gå ein liten tur, som for oss enda opp med å bli ein safari. Det første som skjedde var at ein silkeapefamilie kom springande mot oss på strømnettet og såg på oss med dårande auge og nydelege, små kvite andlet. Vidare på vår ferd såg me ein salamander, gribbar, kokosnøtter og banantre. Så kom me ut på pynten og så utsikten. Og herregud, for ein vakker utsikt. Vi var komen til paradis. Ei strand med rullande bølgjer, tåkelagte fjelltoppar, det spisse fjellet som liknar ein kremtopp og langt over tåka, statuen av Jesus Krist som vaktar over Rio.

Gode vener! Foto: Hilde Bjørkum/Førdefestivalen

Vi har hatt mange spesielle augneblink. I samspel, på konsertar, i møte med engasjerte musikkelevar på skulen SESC og på sambaklubb i månelys den siste kvelden. Dette har vore ei intens og fantastisk veke med opplevingar og lærdom vi vil bere med oss livet ut. Vi gler oss til å møtast att. Og vi er utruleg takknemlege for at vi fekk vere ein del av dette prosjektet, og alle dei fine menneska vi har møtt på vegen.

Helsing
Hilde Fjerdingøy, Erlend Apneseth og Ingebjørg L. Reinholdt